نقدی به مصوبه اخیر مجلس در باب نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها
نقدی به مصوبه اخیر مجلس در باب نرخ خوراک گاز پتروشیمی ها
همانطور که می دانیم هر شخص سرمایه گذاری در بازار اولیه بر اساس مفروضاتی
از متغیرهای اقتصادی با محاسبه ریسک و بازدهی پروژه های مختلف و مقایسه آنها با هم
تصمیم به سرمایه گذاری در یک صنعت را می گیرد به همین خاطر ریسک نوسان قیمت محصول
و مواد اولیه و سایر ریسک های مرتبط با راه اندازی پروژه از قبیل میزان و نرخ
تامین مالی و تاخیر در مدت زمان راه اندازی طرح را تحمل می نماید و بر اساس
مفروضاتی به دوره بازگشت سرمایه و نرخ بازده داخلی طرح می رسد بنابراین با تغییر
هر یک از مفروضات irr پروژه به شدت تغییر می کند. مصوبه مجلس برای
ثابت نگه داشتن نرخ IRR
بین ۲۵-۳۰ درصد و محاسبه نرخ گاز به شرطی که از ۱۵ سنت در هر متر مکعب کمتر نباشد
به دلایل زیر قابل نقد است:
• همانطور که اشاره گردید با در نظر گرفتن هر یک از مفروضات اشاره شده، نرخ گاز محاسباتی به شدت متغییر خواهد بود که حتی ممکن است زیر ۱۵ سنت نیز بیاید مثل تحریم که سبب تاخیر در راه اندازی طرح خواهد شد (همانند طرح اوره پتروشیمی شیراز) و قطعی گاز مجتمع های پتروشیمی در زمستان که ظرفیت واقعی به ظرفیت عملی را کاهش داده است و مشکل عدم تامین مالی و نرخ بالای هزینه تامین مالی پروژه ها می بایست نرخ گاز محاسباتی را پایین ۱۵ سنت می آورد. همچنین تعیین کف نرخ گاز در این مصوبه جلوی زیان مجتمع های پتروشیمی که بابت کاهش نرخ محصول زمانی سود آور بوده اند را
نخواهد گرفت.
• با توجه به ریسک های مختلف اقتصادی و سیاسی در کشور جهت جذب سرمایه گذار خارجی در صنعت پتروشیمی، ایران در منطقه به جز گاز ارزان مزیتی نداشته است و مصوبه فوق در مجلس با مزیت نسبی کشور که گاز فراوان برای رشد صنعت پتروشیمی است سازگاری نداشته است.
• استدلال می شود با توجه به قانون هدفمندی یارانه ها که خوراک تحویلی به پتروشیمی ها می بایست بر اساس ۶۵ درصد نرخ فوب صادراتی تصویب شود نمایندگان مجلس گاز صادراتی به ترکیه را مبنا قرارداده اند. در این باب لازم به ذکر است با صرف نظر از سرمایه گذاری سنگین در احداث خط لوله، گاز صادراتی به ترکیه جهت مصرف حرارتی بوده و زمان قرارداد نرخ گاز بر اساس ارزش حرارتی نسبت به قیمت نفت تعین شده است (البته ترکیه هم اکنون به این قرارداد معترض است)، طی دوره مذکور قیمت نفت از بشکه ای ۲۰ دلار حدود ۵ برابر شد به همین خاطر قیمت گاز صادراتی به ترکیه که فعلا
راهی به جز ایران برای تامین گاز مصرفی ندارد به شدت افزایش پیدا کرد در حالی که قیمت گاز henry hob در این مدت تغییر آنچنانی نکرد و حتی گاز lng که قابل حمل است از ۱۵ سنت فراتر نرفته است. به دلیل رشد قیمت نفت در دنیا پتروشیمی های خوراک مایع که قیمت گذاری خوراک آنها به خاطر امکان مبادله با نفت افزایش یافته مزیت خود را نسبت به پتروشیمی های خوراک گازی در تولید محصول مشابه از دست داده اند.
• شوک افزایش ۶ برابری نرخ گاز خوراک پتروشیمی های گازی سود این شرکتها را به شدت تحت تاثیر قرار داده و سهام پتروشیمی های گازی که بر اساس سود آوریشان با نرخ مشخصی p/e در بورس معامله می شوند به شدت با فشار فروش مواجه ساخته و موجب ضرر سهامداران این شرکتها شده است و ریسک اقتصادی دیگری (نوسان نرخ خوراک)به فضای سرمایه گذاری کشور تحمیل گردیده است.
• در کل سیاست اقتصادی نمایندگان به سمتی حرکت نموده که شوک درمانی برای مصرف کنندگان خانگی را نمی پسندند که در زمستان کل گاز تولیدی کشور را بی رویه مصرف می کنند ولی طرفدار کاهش سود شرکتهای پتروشیمی ای هستند که مصرف کنده گاز مازاد کشورند و حاشیه سود بالای آنها به خاطر استهلاک پایین ( دلار۱۰۰۰ تومانی) و رشد قیمت محصول بوده است. (قیمت اوره تا سال ۲۰۱۰ به جز دوران قبل از بحران جهانی در سال ۲۰۰۸ زیر ۳۰۰ دلار بوده و بعد از ۲۰۱۰ بین ۳۰۰ تا ۵۰۰ دلار در نوسان بوده است.) ضمن اینکه تولید کنندگان اوره محصول خود را در داخل با حدود ۵۰ درصد تخفیف به شرکت خدمات حمایت
داخلی می فروشند.
جواد سنگینیان، مدیر سرمایه گذاری شرکت سرمایه گذاری معین خردمندان
